José Joaquín Saldías
Euskara Europako altxor kulturala da, bere lehen hizkuntza, bere duintasuna bere milaka urteko historiarekiko proportzionala dena, gorteko lorategiak inoiz zapaldu ez zituen eta inoiz nahi izan ez zuen hizkuntza, hau da, ez da esklaboen hizkuntza, ez du morrontzarako balio, aske eta subirano jaio zen, legeak erregeak baino lehen aukerat zituen herri baten adierazpena da.
Bere izpirituan, bere esentzian eta substantzian, emakumen eta gizonen arteko berdintasunaren arima dago, foru-zuzenbidez, zerumuga kolektiboaren bertuterik ederrena eta eredugarriena, gizarte euskaldunaren patu gisa.
Euskarak txorien kantuan aurkitzen du zoriona, eta naturarekiko maitasunean dago bere poesia eta edertasuna, harrokeriatik eta ospe-handinahi suntsitzailetik at, non ergelek beren harrokeriak asetzen dituzten.
Euskarak barre egiten die mendeetako zapalketei, erromatarrak, godoak eta mairuak pasatzen ikusi zituen, Espainiara eta Frantziara pasatzen ere ikusiko duen bezala, hitz horiek etsaiei eta lotsagabekeriei zerbitza diezazkieten, inoiz ehizatu ez zuten hartz baten larrua saltzen ari baitira.
Euskalduna naiz eta harro nago.